Είμαι ευτυχής που βρίσκομαι στην όμορφη Καβάλα. Μία πόλη με ιστορία χιλιάδων χρόνων, διαπολιτισμική, ένα στολίδι της Ελλάδας και της Μεσογείου. Είμαι όμως και συγκινημένη με την παρουσία πολλών αγαπημένων φίλων, όπως του π. Δημάρχου κ Κ Σιμιτζή, αλλά κυρίως με την πρωτοβουλία των αγαπημένων μου φοιτητών, διαπιστώνοντας ότι όσα διδάχθηκαν, χρόνια τώρα, έπιασαν τόπο και σήμερα πρωτοπορούν , με σημαντικές πρωτοβουλίες και όραμα για το μέλλον της πόλης τους και για το μέλλον το δικό τους. Κύριοι εκπρόσωποι του Δήμου Καβάλας, δεχτείτε τα θερμά μου συγχαρητήρια για την αγάπη και την στήριξή σας στους νέους, ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όλους όσους βοήθησαν και μία παράκληση από καρδιάς, δώστε στον «Διάλογο» την ευκαιρία να γίνει θεσμός στην Καβάλα και να αναπτύξει και άλλες παρόμοιες πρωτοβουλίες. Διότι οι νέοι μας με την αγάπη και τη στήριξή μας μπορούν να αλλάξουν τη χώρα και το μέλλον τους. Διότι οι νέοι μας είναι το μέλλον της Ελλάδας.
Η Προσομοίωση του Δημοτικού Συμβουλίου
Η Προσομοίωση του Δημοτικού Συμβουλίου, που για πρώτη φορά πραγματοποιείται στην Καβάλα, είναι μια προσπάθεια των μελών του νεοσύστατου «Διαλόγου», ακολουθώντας τον θεσμό των προσομοιώσεων που ξεκίνησε χρόνια πριν. Οι προσομοιώσεις Δημοτικών Συμβουλίων –Περιφερειακών Συμβουλίων – Διεθνών Οργανισμών –Παγκοσμίων και Περιφερειακών – Ευρωπαϊκής Ένωσης, κ.ά. αποτελούν μία σημαντική πρακτική σε διάφορα παν/μια της χώρας μας, που ξεκίνησε με πρωτοβουλία καθηγητών, αλλά και νέων, φοιτητών και αποφοίτων των Πανεπιστημίων. Για την ιστορία, ωστόσο, οφείλω να σας ενημερώσω ότι όλα άρχισαν πριν τριάντα χρόνια, από τον τότε πρωτοπόρο τομέα Διεθνών Σπουδών της Νομικής Σχολής Κομοτηνής του ΔΠΘ. Ο αείμνηστος καθηγητής Διεθνούς Δικαίου Κρατερός Ιωάννου μου έδωσε έναν φάκελο το 1986, λέγοντας μου χαρακτηριστικά: “ δες αν σε ενδιαφέρει και υλοποίησε το ”. Ήταν μια ανακοίνωση για την προσομοίωση οργάνων του ΟΗΕ που πραγματοποιείτο στο Τορόντο του Καναδά ( το TEIMUN). Το 1987 αναχώρησε για το Τορόντο η πρώτη ομάδα Ελλήνων φοιτητών της Νομικής Κομοτηνής για να συμμετάσχει στην εκεί προσομοίωση των οργάνων του ΟΗΕ. Η συνέχεια είναι γνωστή, οι φοιτητές ταξίδευαν κάθε χρόνο στο Τορόντο για να λάβουν μέρος στην προσομοίωση κι επέστρεφαν ενθουσιασμένοι και με διακρίσεις- βραβεία. Το 1994,που μετακινήθηκα στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας προστέθηκαν και οι φοιτητές του Τμήματος ΔΕΟΠΣ/ΔΕΣ και τα βραβεία διπλασιάστηκαν, ένα για το κάθε Πανεπιστήμιο. Οι αποστολές συνεχίστηκαν σε παρόμοιες συναντήσεις (UN Models) σε όλον τον κόσμο :Κορέα, Κίνα, Νέα Υόρκη ,Αίγυπτο και σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Η προετοιμασία ήταν συνεχής, το ενδιαφέρον των φοιτητών μεγάλωνε, και με τα έξοδα καλυμμένα από χορηγίες, σε 10 περίπου χρόνια συμμετείχαν περισσότεροι από 800 φοιτητές σε διάφορες αποστολές .
Το 2001 αποφασίστηκε από το τότε Γραφείο Πληροφοριών του ΟΗΕ στην Αθήνα και την υπεύθυνη τύπου κα Μ. Γόντικα, η δημιουργία, σε επίπεδο φοιτητών, του πρώτου ελληνικού UN Model στο Ρέθυμνο, ενώ από το 2002 ιδρύθηκε το THESSISMUN με μόνιμη έδρα το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας. Επί 15 χρόνια φοιτητές από όλα τα Πανεπιστήμια της χώρας μας και του εξωτερικού, απολαμβάνουν μία άριστη διοργάνωση, συζητώντας στην αγγλική όλα τα διεθνή ζητήματα που απασχολούν τον ΟΗΕ κι άλλες Ειδικευμένες Οργανώσεις. Λίγα χρόνια μετά την καθιέρωση του THESSISMUN συμβάλλαμε στη δημιουργία παρόμοιων προσομοιώσεων όπως το SOFIMUN,(στη Σόφια) το BISMUN, (στο Βουκουρέστι) το RHODESMRC, (στη Ρόδο), το Εuropass, κ.ά,.. Πέρσι βοηθήσαμε στη δημιουργία του FREDMUN στη Λευκωσία. Το ένα καλύτερο από το άλλο. Κι ο απολογισμός: Επιτέλους στην Ελλάδα οι φοιτητές μας, από διάφορες σχολές ενημερώνονται για τους Διεθνείς Οργανισμούς και το πως λειτουργούν στην πράξη, κυρίως όμως τους επανδρώνουν, με δεκάδες αποφοίτους του ΔΕΣ κι άλλων παν/μίων να εργάζονται σε αυτούς. Παράλληλα ο Ελληνικός Οργανισμός Πολιτικών Επιστημόνων (ΕΟΠΕ) ξεκίνησε τις προσομοιώσεις των Δημοτικών και Περιφερειακών Συμβουλίων με μεγάλη επιτυχία. Πέρσι προσκλήθηκα να τους μλήσω στην Ξάνθη, φέτος εδώ στην Καβάλα. Συζητούν τα τρέχοντα θέματα της Πόλης τους ,ενημερώνονται για αυτά κι αποκτούν γνώσεις χρήσιμες για τη ζωή τους. Έτσι δημιουργούμε τους πολίτες του αύριο με γνώσεις, ιδέες, οράματα και αγάπη για την Πόλη και Πατρίδα. Μέσα σε αυτή τη δραστηριότητα έχω ζητήσει από τους συναδέλφους μου και από τους νέους δύο τινά: 1) Να μην επαναλαμβάνουμε τη δραστηριότητα και τις πρωτοβουλίες των άλλων. Ο καθένας να δημιουργήσει κάτι καινούργιο. 2) Να έχουν πάντα καθηγητές να τους συμβουλεύουν, να θέτουν τα όρια και τις αρχές, να υπάρχει σεβασμός και να ακολουθούν πιστά τις διαδικασίες των οργάνων των Διεθνών Οργανισμών, αλλά και Δημοτικών και περιφερειακών συμβουλίων . Το μοντέλο της Κορίνθου διαλύθηκε ελλείψει καθηγητών. Και της Κέρκυρας (το SIMUNESCO) μπαίνει σε αυτές τις βάσεις.
Τα οφέλη που αποκομίζουν οι φοιτητές από τη συμμετοχή τους στις προσομοιώσεις είναι πολλά , χρήσιμα και σε πολλά επίπεδα. Από πολιτική μέχρι διπλωματική ευγένεια, σεβασμό στις απόψεις του άλλου, ακόμη και του αντιπάλου, διατύπωση απόψεων με κόσμιο τρόπο κ.ά.
Επομένως μόνο κέρδη αποκομίζουν από τη συμμετοχή τους. Μάλιστα πρόσφατα δημιουργήσαμε μια προσομοίωση Επιτροπών του ΟΗΕ στα ελληνικά, για μαθητές Γυμνασίου-Λυκείου με θέμα τα δικαιώματα του ανθρώπου, η οποία στέφθηκε με εξαιρετική επιτυχία, και τον προσεχή Δεκέμβριο θα υλοποιηθεί για δεύτερη χρονιά. Θερμά συγχαρητήρια λοιπόν Παναγιώτη, Γιώργο, Σπύρο, Βασίλη και όλοι οι υπόλοιποι λαμπροί νέες και νέοι για την προσομοίωση του Δημοτικού Συμβουλίου, για την άριστη διοργάνωση και για τη μεγάλη συμμετοχή φοιτητών. Συνεχίστε το έργο και την προσπάθεια σας διότι το μέλλον σας ανήκει.
Η UΝESCO μια Ειδικευμένη Οργάνωση του συστήματος των ΗΕ και το έργο της στη διαφύλαξη της Παγκόσμιας Κληρονομιάς.
Η UNESCO είναι μία από τις Ειδικευμένες Οργανώσεις του συστήματος των ΗΕ, που αποτελείται από τον ΟΗΕ και 16 παγκόσμιες οργανώσεις με διαφορετικό σκοπό και δραστηριότητες. Όλες όμως βασίζονται στις αρχές και τους σκοπούς του ΟΗΕ, όπως κατοχυρώνονται από τον Χάρτη του Οργανισμού που υιοθετήθηκε στον Άγιο Φραγκίσκο το 1945.
Η UNESCO ιδρύθηκε το 1945, αν και η ιδέα της δημιουργίας της πρωτοεμφανίστηκε πριν τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, με πρόταση της Γαλλίας, στην πρωτεύουσα της οποίας, τιμής ένεκεν, έχει την έδρα της.
Οι τομείς δραστηριότητας της UNESCO εντυπωσιάζουν. Σε έναν κόσμο διηρημένο σε κράτη, προσπαθεί να “καταρρίψει” τα εθνικά σύνορα ή να τα “περιορίσει”, δημιουργώντας μια διαρκή διακίνηση ιδεών που διαχέονται σε όλον τον κόσμο. Αυτή η αποστολή της UNESCO την καθιστά άγρυπνη και σε συνεχή εγρήγορση για τις ανάγκες του κόσμου που συνεχώς αλλάζει και διαφοροποιείται.
Όπως είπε ο Γενικός Διευθυντής της René Maheu, το 1962, η εκπαίδευση, η επιστήμη κι ο πολιτισμός δεν είναι αυτοί καθ΄ εαυτοί οι στόχοι της UNESCO, αλλά απλά τα μέσα μιας πνευματικής και ηθικής προσπάθειας που συνιστούν την πραγματική της αποστολή.
Αρχίζοντας από την εκπαίδευση, τον πρώτο της στόχο, η UNESCO θεωρεί ότι αποτελεί τη βάση για κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη κι επιμένει στην ανάγκη στήριξης της στοιχειώδους εκπαίδευσης, στην καταπολέμηση του αναλφαβητισμού και στην εκπαίδευση των εκπαιδευτικών. Συνδέει την εκπαίδευση με το περιβάλλον, αφοπλισμό, ειρήνη, ΑμεΑ, διεθνή ανταλλαγή σπουδαστών και δασκάλων. Στις επιστήμες, στο δεύτερο στόχο της, διαχωρίζει τις φυσικές από τις κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες. Για τις φυσικές, οραματίζεται την ανταλλαγή τεχνογνωσίας σε θέματα ανάπτυξης της τεχνολογίας, μελέτες κ.α., ενώ στις κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες ασχολείται με την ηθική στην επιστήμη και την τεχνολογία, τα δικαιώματα του ανθρώπου, τη φιλοσοφία, την εξάλειψη της φτώχειας, την άμιλλα στον αθλητισμό. Στον τρίτο στόχο, τον πολιτισμό, δίνει ιδιαίτερη σημασία στην πολιτιστική διάσταση, στην πολιτιστική πολυμορφία, στην προστασία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς και στην ανάδειξη μέσα από τα μουσεία και τους άλλους πολιτιστικούς χώρους. Καθώς η ελεύθερη διακίνηση ιδεών αποτελεί κύριο στρατηγικό στόχο της UNESCO, δημιούργησε κι έναν τέταρτο στόχο, που είναι η επικοινωνία και η πληροφορία. Κύρια απασχόληση της στον τομέα αυτό είναι η πρόσβαση στην πληροφόρηση, η ανάπτυξη των ΜΜΕ, η προστασία και προαγωγή της πνευματικής ιδιοκτησίας. Όλοι οι ανώτεροι στόχοι προωθούνται σε κάθε κράτος, μέσω των εθνικών επιτροπών UNESCO. Η Ελληνική Εθνική Επιτροπή για την UNESCO στεγάζεται στο Υπουργείο εξωτερικών.
Η UNESCO έχει υιοθετήσει περισσότερες από 30 διεθνείς συμβάσεις στην προσπάθεια να δεσμεύσει τα κράτη μέλη της (194) στην υλοποίηση των στόχων της, ανάμεσα στις οποίες και η Σύμβαση του 1972( ΦΕΚΑ΄1981 Ν. 1126/81)που αφορά την Προστασία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς στην οποία, μετά από μια διαδικασία ενώπιον ειδικής Επιτροπής, εγγράφονται μνημεία, πόλεις, φυσικοί και βιολογικοί σχηματισμοί στον κατάλογό της και προστατεύονται από την UNESCO, μια και ανήκουν πλέον σε όλη την ανθρωπότητα.
Ποια είναι αυτή η διαδικασία εγγραφής; Ποιες οι προϋποθέσεις και πως μπορεί η παλαιά πόλη της Καβάλας να εγγραφεί στον κατάλογο αυτόν.
Η Διαδικασία εγγραφής στον κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς- Κριτήρια και προϋποθέσεις
Την εξέταση της συγκεκριμένης πρότασης ( φακέλου) αναλαμβάνει η Διακυβερνητική Επιτροπή, που αποτελείται από 21 μέλη που ασκούν τα καθήκοντα τους για 4 χρόνια, ενώ κάθε 2 χρόνια αντικαθίσταται το 1/3 των μελών. Η Επιτροπή συνεδριάζει κάθε Δεκέμβριο-δύναται όμως να συνεδριάσει και εκτάκτως.
Η Επιτροπή αποφασίζει κατά πόσο θα συμπεριλάβει το προτεινόμενο μνημείο σε μία από τις τρεις κατηγορίες αγαθών του καταλόγου Παγκόσμιας Κληρονομιάς: πολιτιστικά αγαθά, φυσικά αγαθά ή μεικτές τοποθεσίες.
Η πρόταση αξιολογείται από: 1) Το Διεθνές Συμβούλιο για την Προστασία Μνημείων και Χώρων ( γνωστό ως ICOMOS)/Παρίσι, από το Διεθνές Κέντρο για τη Μελέτη της Συντήρησης και Αποκατάστασης των Πολιτιστικών Αγαθών ( γνωστό ως ICCROM)/Ρώμη και τη Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης( γνωστό ως IUCN). Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της Επιτροπής το αγαθό πρέπει να πληροί τουλάχιστον ένα από τα 10 κριτήρια που υιοθέτησε η Επιτροπή ( 2005 τελευταία τροποποίηση).
Έτσι, κάθε αγαθό οφείλει
Επίσης απαιτούνται τρία επιπλέον οριζόντια κριτήρια :
α) Να διακρίνονται για την οικουμενική τους αξία,
β) τον αυθεντικό τους χαρακτήρα και
γ) να διαθέτουν υψηλό βαθμό ακεραιότητας.
Στην Ελλάδα έχουμε 18 μνημεία εγγεγραμμένα στην ΠΚΑ, από το 1986 με περισσότερα από τα δέκα να εντάσσονται στη δεκαετία του ΄80 -ένα από αυτά οι Φίλιπποι.
Σύμφωνα με τα κριτήρια αυτά, οι κατηγορίες αγαθών περιλαμβάνουν:
Αξίζει να σημειωθεί ότι η UNESCO στηρίζει την πρόταση του κράτους, όταν σε αυτή εμπλέκεται και η κοινωνία των πολιτών, η τοπική αυτοδιοίκηση και οι αρμόδιες τοπικές υπηρεσίες και παράγοντες. Καθώς επίσης να σημειώσουμε ότι η Σύμβαση προβλέπει τη δημιουργία Ειδικού Ταμείου, ενός χρηματοδοτικού μηχανισμού, στον οποίο τα κράτη συνεισφέρουν εθελοντικά, δέχεται δωρεές και ότι οι πόροι του Ταμείου χρησιμοποιούνται και σε εθνικά προγράμματα διατήρησης των προστατευόμενων περιοχών, αλλά και σε προπαρασκευαστικές ενέργειες προκειμένου οι εθνικές αρχές να εντοπίσουν μνημεία για να συμπεριληφθούν στον κατάλογο Παγκόσμιας κληρονομιάς, καθώς και για την εκπόνηση του φακέλου υποψηφιότητας.
Σε ποια από τα ανωτέρω κριτήρια θα μπορούσαμε να εγγράψουμε την Παλαιά Πόλη της Καβάλας για να ενταχθεί στην Παγκόσμια Κληρονομιά; Αν δούμε τις δύο άλλες ελληνικές πόλεις, Ρόδο και Κέρκυρα, παρατηρούμε ότι η Ρόδος (1988) συνδύασε τα κριτήρια 2, 4 και 5 , ενώ η Κέρκυρα (2007) μόνο το κριτήριο 4. Κοινό κριτήριο το 4 δηλαδή “ να είναι εξαίρετο δείγμα ενός τύπου κτιρίου, αρχιτεκτονικού ή τεχνολογικού συνόλου ή τοπίου σημαντικού για την ανθρώπινη ιστορία ”. Η Ρόδος πρότεινε και το 2 “ να αποτελεί δείγμα ενός κομβικού σημείου στην εξέλιξη των ανθρώπινων αξιών ” και το 5“ να είναι εξαίρετο δείγμα παραδοσιακού οικισμού, αντιπροσωπευτικό ενός ή περισσοτέρων πολιτισμών ”.
Τι διαθέτει η Καβάλα και σε ποια κριτήρια θα μπορούσε να ενταχθεί:
Κριτήριο 2: Κομβικό σημείο στην εξέλιξη των ανθρώπινων αξιών.
Πρόκειται για μια ιστορική πόλη, υπάρχει από την αρχαιότητα, γνωστή ως Νεάπολη και μετά Χριστούπολη, γνωστή κατά τη διάρκεια του Βυζαντίου, από που πέρασαν Φράγκοι, Λομβαρδοί, Βενετοί, Ρώσοι κατακτητές και Οθωμανοί για 500 χρόνια έως το 1912. Στα ανωτέρω σημειώνουμε την επίσκεψη το 49 μΧ του Απόστολου Παύλου, πρώτη πόλη της Ευρώπης, πρώτοι Χριστιανοί που βαπτίστηκαν σε ευρωπαϊκό χώρο. Εδώ θα μπορούσαν να αναπτυχθούν όλα τα ιστορικά και διαπολιτισμικά στοιχεία της πόλης πχ. Εγνατία οδός.
Κριτήριο 4: Εξαιρετικό δείγμα ενός τύπου κτιρίου, αρχιτεκτονικού ή τεχνολογικού συνόλου ή τοπίου σημαντικού για την ανθρώπινη ιστορία
Τα σπίτια της Παναγίας και η περιοχή της διαθέτει μια σειρά από ομάδες παραδοσιακών κατοικιών που μπορούμε να τις κατατάξουμε στις κατηγορίες:
– αρχοντικά παραδοσιακά με νεοκλασικά και μπαρόκ στοιχεία, κατοικίες τυπικές σε συνοικίες της τότε Οθωμανικής Αυτοκρατορίας,
– κατοικίες που κτίστηκαν από τεχνίτες της Δ. Μακεδονίας, της Ηπείρου και της Αλβανίας,
– μια τρίτη κατηγορία με εμφανή στοιχεία αστικού χαρακτήρα, μετά τον 19ο αιώνα,
– με συνδυασμό οθωμανικού νεοκλασικισμού και μπαρόκ και τέλος
– μετά το 1900, λίγες κατοικίες με καθαρά νεοκλασικά στοιχεία. τα στοιχεία αυτά θα πρότεινα να παρουσιασθούν με λεπτομέρειες.
Κριτήριο 5: εξαιρετικό δείγμα παραδοσιακού οικισμού
Θα μπορούσε να προταθεί μαζί με το κριτήριο 4. Κύριο στοιχείο η φράση: “το αντιπροσωπευτικό ενός ή περισσοτέρων πολιτισμών” κι εδώ εμπίπτουν τα μοναδικά δείγματα οθωμανικής αρχιτεκτονικής, όπως είναι το σπίτι του Μεχμέτ Αλή Πασά, το Ιμαρέτ, το Υδραγωγείο, το Κάστρο. Και το θέατρο της Θάσου? Θα μπορούσε άραγε να συμπεριληφθεί ?
Έχει πιθανότητες μια τέτοια προοπτική; Φρονώ πως ναι , χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα είναι εύκολο. Χρειάζεται δουλειά από την τοπική εφορία νεότερων μνημείων, από την τοπική αυτοδιοίκηση, χρειάζονται στοιχεία και δουλειά από ιστορικούς, αρχαιολόγους ,αρχιτέκτονες ειδικούς. Πλήρης φάκελος με ανάλυση των κριτηρίων. Χρειάζεται θέληση και πίστη. Εμπλέκονται επίσης Υπουργεία, όπως Πολιτισμού, ΥΠΕΧΩΔΕ κ.α. Θα χρειαστεί άμεσα ένα σχέδιο δράσης που θα αποδείξει ότι η πόλη διατηρεί τόσο την αυθεντικότητα της όσο και την ακεραιότητα του χώρου κι από εκεί η συμμετοχή όλων των τοπικών φορέων στην προσπάθεια αυτή, ο ρόλος της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής για την UNESCO (η Πρόεδρος της κα Κ Τζιτζικώστα θα βοηθούσε )και η συμβολή επωνύμων που κατείχαν κατά καιρούς θέσεις σημαντικές στην UNESCO ( αναφέρομαι στον τ. πρέσβη κ.. Γ. Αναστασόπουλο, πεθερό του Δ. Καιρίδη από την Καβάλα, που με χαρά θα σας βοηθούσε, όπως βοήθησε και την υπόθεση της ένταξης της Κέρκυρας στον κατάλογο).
Μένει η συνεργασία και η αποφασιστικότητα. Τα υπόλοιπα στους ειδικούς. Πιστεύω ότι αξίζει αν το επιχειρήσετε. Πρόκειται για ένα άνοιγμα της Καβάλας σε όλον τον κόσμο, στην Παγκόσμια Κληρονομιά της Ανθρωπότητας. Είναι καιρός η πόλη σας να δείξει την ομορφιά και την ιστορικότητα της. Σας εύχομαι καλή επιτυχία. Θα είμαστε όλοι δίπλα σας.
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.